ΑΦΘΕΣ
Τι είναι οι άφθες ;
Οι άφθες ή "υποτροπιάζοντα αφθώδη έλκη" είναι ρηχά, επώδυνα, υποτροπιάζοντα, μονήρη ή πολλαπλά έλκη (πληγές) του βλεννογόνου του στόματος. Είναι πληγές που καλύπτονται από μία λευκή ή κιτρινωπή ψευδομεμβράνη και περιβάλλονται από ερυθρή άλω. Εμφανίζονται κυρίως στο βλεννογόνο των χειλέων, της παρειάς και του εδάφους του στόματος. Προκαλούν πόνο, καθώς και δυσκολία στη μάσηση, στην κατάποση και στην ομιλία.
Τι μορφές έχουν οι άφθες ;
Τα αφθώδη έλκη διακρίνονται σε μικρά, σε μεγάλα και σε ερπητοειδή. Τα μικρά (<1cm) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή (70-80% του συνόλου των αφθών).
Η εξέλκωση διαρκεί 1-2 εβδομάδες, ακολουθούμενη από αυτόματη επούλωση χωρίς να εγκαταλείπει ουλή. Δεν σχετίζονται με πυρετό. Τα μεγάλα (> 1cm) είναι η πιο σοβαρή μορφή. Μπορεί να διαρκέσουν από εβδομάδες έως και μήνες. Μπορεί να συρρέουν σε μεγάλα ανώμαλα έλκη, εγκαταλείποντας ουλές μετά την επούλωσή τους. Εμφανίζονται κυρίως στα χείλη, στη μαλακή υπερώα και στις αμυγδαλικές καμάρες.
Ποιά είναι η αιτιολογία τους ;
Δεν είναι σαφής η αιτία πρόκλησης των αφθών. Πρόκειται μάλλον για αυτοάνοσο νόσημα. Υπάρχουν όμως κάποιοι προδιαθεσικοί παράγοντες πρόκλησής τους. Αυτοί είναι:
- Μικροβιακές ή ιογενείς λοιμώξεις.
- Τραύμα.
- Ορμονική επίδραση.
- Ανεπάρκεια θρεπτικών ουσιών (έλλειψη ορισμένων διατροφικών στοιχείων και βιταμινών, όπως η Β6,Β12,φυλλικό οξύ,σίδηρος).
- Ανοσολογικές αντιδράσεις.
- Τροφική υπερευαισθησία.
- Γενετική προδιάθεση.
- Stress.
Επίσης σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχουν ορισμένες γενικές παθήσεις, όπως είναι η κοιλιοκάκη, το σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet, η κυκλική ουδετεροπενία, η νόσος του Crohn και η λοίμωξη από τον HIV.
Είναι μεταδοτικές ;
Οι άφθες δεν είναι μεταδοτικές. Διάκριση βέβαια πρέπει να γίνει από τον επιχείλιο έρπη ο οποίος είναι μεταδοτικός.
Ποιά είναι η θεραπεία τους ;
Όπως προαναφέραμε, οι άφθες επουλώνονται αυτόματα μέσα σε 1-2 εβδομάδες. Υπάρχουν βέβαια φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα ή τη διάρκεια της βλάβης. Αυτά είναι:
- Τοπικά κορτικοστεροειδή (σε μορφή αλοιφής ή gel). Αυτά μειώνουν τη διάρκεια της βλάβης, όχι όμως και τη συχνότητα υποτροπών.
- Πλύσεις με χλωρεξιδίνη 0,2%. Έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη διάρκεια των βλαβών και αυξάνει το μεσοδιάστημα μεταξύ δύο προσβολών.